Toekomstgericht denken in het hedendaags onderwijs
In de onderwijswereld wordt constant gestreefd naar passend onderwijs (Wet Passend Onderwijs: Alle kinderen kunnen een plek krijgen op een school die past bij hun kwaliteiten en mogelijkheden). Daarnaast is in de huidige maatschappij de boodschap 'je mag zijn wie je bent' nog nooit zo belangrijk geweest.
Toch lijken deze ontzettend sterke kernwaarden niet meer op te gaan zodra het niet in onze huidige (school)cultuur past. Hoe kunnen we ooit onze toekomst leren dat deze waarden zo belangrijk zijn, als we het wel verkondigen, maar zelf niet bereid lijken te zijn om dit ook daadwerkelijk in onze schoolcultuur te verweven? Eigenlijk zeggen we: "Je mag helemaal jezelf zijn... zolang het maar wel in ons curriculum past."
Dat heeft gelukkig niets te maken met onwilligheid, maar juist met onwetendheid. Want hoe doe je dat? Hoe organiseer je iets – een maatschappij, een school, een klas – waarbij iedereen om een verschillende organisatievorm vraagt?
Dit vraagt om een totaal andere kijk op onderwijs; waarbij kinderen worden begeleid om hun eigen onderwijs te organiseren. Geen strak, vakgericht en voorgeschreven curriculum aanbieden, maar juist een adaptief geheel. Geen cultuur waar je constant het gevoel hebt dat je jezelf moet aanpassen, maar een cultuur die zich aanpast op jou.
Elke leerling komt 's ochtends enthousiast op school, wetend: vandaag mag ik weer aan de slag met wat ik interessant vind! Daarnaast is de leerling gaandeweg steeds bewuster bezig met wat hiervan geleerd kan worden en hoe dit bijdraagt aan de persoonlijke ontwikkeling. Vanuit het leren ontdekken wie je bent, leer je wat specifiek voor jou als individu van belang is, waar je enthousiast van wordt, hoe je goed in je vel kunt zitten. Wij zien dit als dé bouwsteen die nodig is om kennis en vaardigheden te verwerven. Maar ook als de bouwsteen die nodig is om je adequaat voor te bereiden op je toekomst.
De leerkracht is hierbij de schakel die het tot een geheel brengt: denk aan samen afspraken maken voor de omgang, samen een thema beleven, samen werken. De leerkracht inspireert, waardoor leerlingen in contact kunnen komen met nieuwe dingen. Dit vergt echter een nieuwe kijk op de werkwijze in de klas.
Onze aanpak vraagt om een "shift" in de zienswijze van de rol van leerkrachten en om leerkrachten die bereid zijn om zich deze rol eigen te maken. Als leerkracht mag je leren vertrouwen dat leerlingen op hun tijd en op hun manier de voor hen benodigde kennis, vaardigheden en houding gaan verwerven.
De visie die we hier delen is geen toekomstmuziek, maar vandaag al mogelijk. We nemen jullie graag mee hoe deze visie in praktijk gebracht kan worden en welke tools wij hebben ontwikkeld om dit werkelijkheid te maken.
Laten we beginnen met de Leerbox zelf. Een complete box vol met thematische materialen die de klas in een mum van tijd omtovert tot een rijke leeromgeving. In elke box zitten materialen die verschillende leervoorkeuren aanspreken. Of leerlingen zich nou het best ontwikkelen door te doen of juist door te observeren, elke box heeft voor ieder wat wils. Zodra je de Leerbox de klas in rijdt, zal de rijke leeromgeving en het brede aanbod aan leervoorkeuren ervoor zorgen dat kinderen gelijk uit de voeten kunnen.
Ga samen met de kinderen ontdekken, verwonderen, vragen stellen, overleggen, onderzoeken, uitproberen, in andere woorden: echt leren.
Echt leren. Niet omdat het je wordt opgedragen, maar vanuit een diepe intrinsieke motivatie om ergens achter te komen. Geen leerproces dat stopt zodra de les afgelopen is, maar juist continu opnieuw uitdaagt.
Als leerkracht begeleid je dit proces. Doordat leerlingen op hun eigen wijze en vanuit hun eigen voorkeuren binnen het thema bezig zijn, zijn ze niet afhankelijk van jouw leiding als leerkracht. Hierdoor krijg je als leerkracht de ruimte om in het moment bezig te zijn. Je hoeft niet bezig te zijn met de constante druk van een overvol programma, maar je kunt gewoon observeren wat er gebeurt. Begeleiding bied je waar nodig en wanneer gevraagd, en doordat leerlingen steeds zelfstandiger worden en echt met en van elkaar leren, zal dit steeds minder nodig zijn.
In onze optiek gaat leren met echt materiaal hand in hand met digitale middelen. Dit zorgt voor een balans in het leren: zowel fysiek als digitaal. Daarom hebben we Leerbord ontwikkeld. Leerbord helpt leerlingen om op een veilige manier onderzoek te doen en biedt verschillende informatiebronnen aan, passend bij het gekozen thema. Onze visie is dat leerlingen op deze manier een gezonde houding ontwikkelen tegenover digitale middelen.
Leer meerHet belangrijkste doel van onderwijs is dat leerlingen zich kunnen ontwikkelen. Door de werkwijze van Leerbox kan deze ontwikkeling nog breder in kaart worden gebracht. Echter mist er software die de registratie hiervan ondersteunt. Daarom hebben wij onze eigen Leerline ontwikkeld. Een systeem dat helpt om elk aspect van ontwikkeling vast te leggen en koppelen aan de aanbodsdoelen van de SLO.
Leer meerZo maken onze producten en werkwijze mogelijk, dat elke leerling zich op eigen wijze kan ontwikkelen met een adaptief curriculum en binnen een schoolcultuur die zich aanpast op jou.
Dit alles, terwijl een leerkracht continu inzicht heeft waar een leerling staat in diens ontwikkeling. Dat is waar Leerbox voor staat.
We zijn constant bezig om onze visie te verhelderen en uit te breiden. Daarom gaan we graag in gesprek met gelijkgestemden.